به نقل از «قدس آنلاین»

جشن چندملیتی ماه خدا

تاریخ انتشار: ۲۲ اسفند ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۹۴۱۰۰۷

این سنت دیرینه‌ای است که در آخرین لحظات ماه شعبان در شهرها و روستاهای بسیاری از کشورهای مسلمان عرب‌زبان برپا می‌شود، سنتی که مردم را به استقبال از میهمانی خدا می‌خواند.

اگر در شب‌ اول ماه مبارک رمضان توفیق زیارت امام رضا(ع) نصیبتان شده باشد شما هم در این مکان مقدس حال و هوای این سنت و برنامه را تجربه خواهید کرد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

برنامه‌ای که به همت مدیریت زائران غیرایرانی حرم مطهر رضوی برپا می‌شود و میهمانان ما از کشورهای مسلمان خبر رسیدن ماه مبارک را در گوشه و کنار حرم مطهر اعلام می‌کنند.

با فرا رسیدن ماه مبارک رمضان، این مراسم زیبا و سنتی برای دو شب در حرم مطهر برپا شده و صحنه‌های زیبایی را خلق کرده است.

پیام‌آوران حلول ماه

40 کودک و نوجوان با لباس‌های محلی خود به صورت گروهی در صحن‌های حرم مطهر رضوی حرکت می‌کنند، نوای «هل‌ هلالک یا رمضان» را در صحن‌ها جاری می‌کنند. لباس‌هایی به رنگ سفید، زرد، قرمز، سبز و آبی با شال‌هایی که روی دوش یا سرشان انداخته‌اند، پوششی متمایز به آن‌ها داده است. هر چند نفر لباسی را که متعلق به یک ملیت است به تن کرده‌اند و این قابی زیبا از اتحاد جهان اسلام را نمایان می‌کند.

مدیر بخش مدیریت زائران غیرایرانی درباره این مراسم می‌گوید: «امسال چون سال گذشته با برپایی آیین سنتی «هل هلالک یا رمضان» در رواق بزرگ امام خمینی(ره) در حرم مطهر رضوی به استقبال ماه مبارک رمضان رفته‌ایم، این مراسم در شب اول ماه مبارک به صورت حرکت گروهی در سایر اماکن متبرکه هم برگزار می‌شود تا زائران از این برنامه فرهنگی بهره‌مند شوند».

مراسم «هل هلالک یا رمضان» در مرور زمان تبدیل به فرهنگ اهالی کشورهای مسلمان عرب‌زبان شده است. حجت‌الاسلام‌ والمسلمین سیدمحمد ذوالفقاری توضیح می‌دهد: «از دیرباز در کشورهای مسلمان و به خصوص کشورهای عربی مراسم سنتی «هل هلالک یا رمضان» برگزار می‌شود، در این آیین معنوی تعدادی از کودکان و نوجوانان در نخستین شب ماه مبارک در محله‌های خود ضمن تبریک و شادباش حلول ماه مبارک رمضان، به خواندن شعر و سرود در مدح اهل ‌بیت(ع) و یادآوری برکات این ماه عظیم می‌پردازند».

ثبت خاطره شب اول ماه مبارک

جمعیت زیادی از زائران با گروه 40 نفره نوجوانان پیام‌آور حلول ماه مبارک، در صحن‌ها حرکت می‌کنند، لنز دوربین گوشی‌های زائران با حرکت این گروه تنظیم می‌شود و همه علاوه بر لذت بردن از برنامه معنوی، دوست دارند این لحظات خاطره‌انگیز را ثبت کنند. پس از اینکه جمعیت زائران چند قدمی را همراه گروه می‌شوند، گوش‌هایشان با آهنگ و محتوای ذکرها آشنا می‌شود و آرام آن‌ها را زمزمه می‌کنند. برای بسیاری از مردم این آیین و برنامه فرهنگی جالب است و برای آن‌ها جای سؤال دارد که توسط خادمان در اطراف جمعیت پاسخ داده می‌شود.

انتقال فرهنگ‌ها و معرفی سنت‌ها اتفاق زیبایی است که در خلال مراسم «هل‌ هلالک یا رمضان» رقم می‌خورد، اتفاق ویژه‌ای که ملت‌های مسلمان را به یکدیگر نزدیک‌تر می‌کند. مدیر بخش زائران غیرایرانی می‌گوید: «از آنجا که زنده نگه داشتن این گونه سنت‌های حسنه سبب یادآوری و انتقال ارزش‌های مقدس الهی و اسلامی به نسل‌های آینده می‌شود مدیریت زائران غیرایرانی بر آن شد تا این برنامه هر چه باشکوه‌تر در صحن و سرای حرم مطهر رضوی برپا شود».

او ادامه می‌دهد: «این مراسم با شرکت 40 کودک و نوجوان از ملیت‌های مختلف جهان اسلام برگزار شده و زائران ایرانی و غیرایرانی به تماشای این مراسم باشکوه مشغول شدند. همراه شدن فضای معنوی مراسم و معنویت سرشار حرم مطهر رضوی بر زیبایی و حس مثبت شب‌های ابتدایی ماه مبارک در حرم افزوده است».

نوری که از رمضان برمی‌آید

با حرکت گروهی زائران خارجی که نوای «هل‌ هلالک یا رمضان» را سر می‌دهند، فانوس‌های نور هم حرکت می‌کند. هر کودک و نوجوانی که می‌بینیم فانوس روشنی به دست دارد، فانوسی که نور و روشنایی را به مفهوم بخشی از زیبایی‌های ماه مبارک رمضان معرفی می‌کند. این نوجوانان از 12 ملیت در این مراسم حاضرند از لبنان و امارات گرفته تا پاکستان و افغانستان. آن‌ها همه سنت‌ها را با خود همراه کرده‌اند تا شکل کاملی از این فرهنگ و سنت قدیمی را به نمایش بگذارند. از رسم روشن کردن نور تا پوشیدن لباس تمیز و محلی نشان از این دارد که با هماهنگی مسئولان مربوط، جزئیات برای برگزاری یک مراسم معنوی و باشکوه مهیاست.

معنویت در معنویت، بهترین اتفاقی است که نوجوانان هلهله‌کن در یک شب نسبتاً سرد زمستانی در حرم مطهر رضوی رقم زده‌اند، از سویی ذکرهای معنوی، دل‌ها را آسمانی می‌کند و از سویی قدم در این ارض مقدس حال زائران را خوب می‌کند. شب اول این مراسم در رواق امام خمینی(ره) برگزار شد و در شب دوم مسیر گروه از صحن غدیر شروع شده تا چایخانه امام حسن مجتبی(ع) ادامه دارد. 40 نوجوان حاضر در این برنامه از کشورهای گینه، نیجریه، هندوستان، پاکستان، امارات، لبنان، عراق، سوریه، چین، افغانستان، عمان و قطر هستند.

«الله الله الله الله الله نورُ الهلالِ أضاءَ بِالوجَناتِ» به معنی نور هلال ماه رمضان در گونه‌ها آشکار شد، «قد اَقبلَ الرَّمَضانُ بالحسناتِ» با مفهوم همانا ماه رمضان با نیکی‌ها (به ما) روی آورد «فرضٌ علَینا بالتُّقی نُحییهِ» بر ما حتمی است که این ماه را با پرهیزگاری زنده بداریم... این قسمتی از محتوای زیبای اذکاری است که گروه بر زبان می‌آورند.

زهرا زنگنه

منبع: قدس آنلاین

کلیدواژه: حرم مطهر رضوی ماه رمضان آداب و رسوم زائران غیرایرانی ماه مبارک رمضان کشورهای مسلمان حرم مطهر رضوی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۹۴۱۰۰۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

یادگارهایی از «خلیج‌فارس» در آستان مبارک رضوی

کمتر شهروند و هموطن ایرانی پیدا می‌شود که روی نام «خلیج‌فارس» حساسیت و تعصب ملی نداشته باشد. «خلیج‌فارس» یا «دریای فارس» یا «بحر فارس» و... از جمله اسامی خاص و ویژه‌ای است که در میان جغرافیدانان، سیاسیون، شرق‌شناسان و جهانگردان، نسخه‌شناسان تاریخی، اسناد موزه‌ای و آرشیوی و حتی بسیاری از مردم جهان، نام آشناست. اما آنچه سبب شده به این موضوع بپردازیم، فرارسیدن «دهم اردیبهشت» است که در تقویم تاریخ رسمی کشور به نام «روز ملی خلیج‌فارس» نام‌گذاری شده است و یادآور واقعه و حادثه مهمی از دوران مبارزه ملت ایران با دولت‌ها و قدرت‌های استکباری و استعماری است. در این روز بود که با شجاعت و دلاوری‌های مردان و زنان غیور در منطقه جنوب کشور، عوامل و عمال پرتغالی‌ از تنگه هرمز و خلیج‌فارس اخراج شدند.

 خلیج‌فارس مظهر و نماد هویت ایرانی است و پیشینه‌ای به قدمت تاریخ دارد. خلیج همیشه فارس، نه تنها یک عرصه آبی و آبراه مهم و حساس، بلکه میراثدار فرهنگ و تمدنی کهن و گنجینه کمیاب و بی‌نظیری از تنوع زیستی است که باید حفظ و احیا شود.

نام «خلیج‌فارس» در گذر تاریخ و زمان

براساس اسناد تاریخی، بررسی کتب و متون کهن و تاریخی و همچنین بررسی اقوال و نوشته‌های جغرافیدانان، شرق‌شناسان و نسخه‌شناسان اسناد تاریخی و برخی اظهارات استادان علم جغرافی، «نام خلیج‌فارس» از کهن‌ترین ادوار تاریخی تا دایره‌المعارف‌های کنونی در قرن21 میلادی با تغییر اندکی در رسم‌الخط‌های گوناگون ملل، همچنان باقی مانده است. در دوره هخامنشیان خلیج‌فارس با نام «سینوس پرسیکوس» و «ماره پرسیکوم» شهرت داشته است. دانشمندان ایرانی از روزگار هخامنشیان این دریا را «درایا پارسا» اسم برده‌اند که ترجمه امروزی آن «دریای پارس» می‌شود. بنابراین این دو نام برای خلیج‌فارس از همان دوران به همین ترتیب رواج داشته و تا قرن بیستم هم جغرافیدانان و تاریخ‌نویسان جهان اسلام همان نام درایا پارسای عصر هخامنشیان را اقتباس و به عربی به نام «البحرالفارسی» ترجمه کردند. (منبع: پیروز مجتهدزاده در گفت‌وگو با خبرآنلاین).

قرن بیستم، قرن ظهور مطالعات جدید در حوزه جغرافیاست به‌گونه‌ای که «سینوس پرسیکوس» یونان باستان، امروز به زبان انگلیسی با عنوان «پرشین گلف» (Persian Gulf) یا همان خلیج‌فارس نام‌برده می‌شود و سایر زبان‌های غربی همچون فرانسوی ترجمه خلیج‌فارس را به کار می‌برند. از طرفی در تمدن ایرانی اسلامی در قرن بیستم کلمه البحرالفارسی با هدف ایجاد وحدت و یکپارچگی میان نام‌های خلیج‌فارس همچون دیگر زبان‌ها جای خود را به خلیج‌فارس داد. (ر.ک به همان منبع).

 آنچه بر اساس اسناد و مطالعات نسخ قدیمی تاریخی و جغرافیایی جهان مشهود است، این است نام «سینوس پرسیکوس» و «ماره پرسیکوم» مربوط به خلیج‌فارس به‌تدریج به زبان‌های کهن و جدید وارد شد و ممالک و مسالک‌نویسان، مورخان و جغرافیدانان نیز از آن با نام‌های «دریای پارس»، «بحر فارس»، «بحر عجم»، «دریای عجم» و درنهایت با عنوان «خلیج‌فارس» یاد کرده‌اند.

برخی از آثار مرتبط با نام «خلیج‌فارس» در این آستان مبارک

سری به سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی می‌زنیم. مطابق آنچه در سوابق، اسناد، مدارک و آثار موزه‌ای این سازمان وجود داشته و براساس توضیحات مدیران و کارشناسان این سازمان، متوجه می‌شویم برخی از آثار، اسناد و اشیای موزه‌ای در این آستان مبارک وجود داشته که به نوعی یادگاری‌هایی هستند که نام و یاد خلیج‌فارس را در ذهنمان یادآور می‌شوند.

معاون امور موزه‌ها و گنجینه‌های فرهنگی این سازمان دراین باره به قدس می‌گوید: در سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی منابع و آثار نفیس متعددی ازجمله نسخه‌های خطی، اسناد و مطبوعات و آثار موزه‌ای مرتبط با «خلیج‌فارس» به زبان‌های مختلف وجود دارد.

مهدی قیصری نیک ادامه می‌دهد: در این منابع از «دریای فارس»، «بحر فارس»، «خلیج عجم» و «خلیج‌فارس» نام برده شده است. یکی از این آثار و منابع، ترجمه نسخه خطی «المسالک و الممالک» تألیف ابواسحاق ابراهیم‌ بن محمد اصطخری در قرن هفتم قمری یعنی حدود هفتصد و اندی سال پیش است که در گنجینه نسخه‌های خطی این سازمان نگهداری می‌شود. اصطخری در این اثر، سراسرِ خلیج‌فارس و دریای عمان و بخش بزرگی از اقیانوس هند از ساحل شرقی آفریقا، زنگبار تا حدود سراندیب (سیلان) را «دریای پارس» نامیده و گاه انتهای این دریا را به سرزمین چین رسانده است.

وی اضافه می‌کند: اسنادی از مکاتبات سیاسی دوره قاجار در مرکز اسناد آستان قدس رضوی موجود است که به وضوح از «خلیج‌فارس» در آن نام برده شده است. به عنوان مثال، قدیمی‌ترین این اسناد متعلق به سال ۱۲۳۸ قمری و دوره مظفرالدین‌شاه قاجار است که در آن‌ها نام خلیج‌فارس به روشنی ذکر شده و به زبان‌های فارسی، آلمانی و انگلیسی درج شده است. انعقاد قراردادی میان محمد زکی‌خان، سردار فارس و سرحددار انگلیس در هندوستان درزمینه همکاری‌های متقابل برای برقراری امنیت در بنادر و جزایر واقع در خلیج‌فارس و توافق بر سر حضور نیروهای انگلیسی در آن حدود که به تاریخ ۱۲۳۸ قمری منعقد شده، برگ دیگری از این اسناد است.

این مقام مسئول بیان می‌کند: همچنین از دیگر آثار راوی نام «خلیج‌فارس » در گستره تاریخ ایران می‌توان به نقشه اهدایی توماس کلستیل، رئیس‌جمهور اتریش به رهبرمعظم انقلاب به زبان آلمانی و متعلق به قرن ۱۹ میلادی اشاره کرد که در موزه هدایای رهبر معظم انقلاب در آستان قدس رضوی نگهداری می‌شود. ضمن اینکه دو کره جغرافیایی ساخت انگلستان مربوط به سال ۱۸۵۰ میلادی یعنی کره جغرافیایی نیوتن و پسرش و کره دیگری مربوط به سال ۱۸۴۵ میلادی که نام خلیج‌فارس به انگلیسی روی آن درج شده نیز ازجمله آثار موجود در موزه‌های آستان قدس رضوی است که از نام خلیج‌فارس در گستره تاریخ روایت می‌کند.

از «کشتیرانی هلند» تا تلگرافِ «نظام‌السلطنه» همه با نام «خلیج‌فارس»

به غیر ازمواردی که در سخنان معاون امور موزه‌ها و گنجینه‌های فرهنگی سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی بیان شد، آثار، اسناد و منابع تاریخی دیگری هم در این سازمان وجود دارد که بی‌ارتباط با نام «دریای پارس»، «بحر فارس» و«خلیج‌فارس» نیستند که به اختصار به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود.

_ نامه شرکت کشتیرانی هلند به سید جلال‌الدین تهرانی برای مراجعه و دریافت برگ حواله تحویل کالا به تاریخ ۱۳۳۷ شمسی.

 _ سواد عریضه رؤسای ایرانی ساکن کویت به شیخ محمد خالصی در خصوص تعدی عبدالعزیز بن مسعود، حاکم نجد به ایرانیان ساکن کویت و درخواست مذاکره با سردار سپه برای توجه به ایرانیان دور از وطن و تسلط اجانب بر جزایر ایرانی خلیج‌فارس به تاریخ ۱۳۴۲ قمری.

 _ دستور تلگرافی حسین‌قلی‌خان نظام‌السلطنه مافی به شوکت‌الملک برای توقیف کاروان حامل سلاح از مبدأ خلیج‌فارس به مقصد افغانستان و اعلام نتیجه آن به تاریخ ربیع‌الاول ۱۳۲۶ قمری.

 _ تصویر بریده روزنامه الوطن حاوی یک سند تاریخی از نامه شیخ مبارک الصباح، امیر کویت و تصریح به کلمه «خلیج‌فارس» به تاریخ جمادی‌الاول ۱۴۲۷ قمری.

 _ جوازنامه صادره توسط دولت انگلیس در خلیج‌فارس مربوط به حمل مال‌التجاره از بندر بوشهر به داخل ایران برای محمد شفیع تاجر کازرونی به تاریخ ۱۳۱۷ قمری.

 _ صورت قیمت اجناس و کالاهای تجاری در بازارهای انگلیس و هزینه تحویل آن در بنادر خلیج‌فارس به تاریخ ۱۳۲۴ قمری.

محمدحسین مروج کاشانی